آداب برگزاری مجالس ختم، به عنوان یکی از رسوم قدیمی و پر از احترام ایران، در طول تاریخ با ثبات خود باقی مانده است، این مراسم با شکوه و وقار، به گونه‌ای که از زمان دور در جامعه ما وجود داشته، برگزار می‌شود. از زمان خاکسپاری فرد متوفی آغاز شده و گاهی تا یک سال به طول می‌انجامد. این مراسمات با اقامت مراسم‌های مختلف، به یادگار متوفی عزیز می‌مانند و خیراتی به نیابت از او فرستاده می‌شود.
آداب برگزاری مجالس ختم
مهمترین مراسم پس از تدفین، مجلس ترحیم یا ختم است که در روز سوم از درگذشت شخص برگزار می‌گردد. این مراسم با توجه به آداب و رسوم خاص هر منطقه، برگزار می‌شود، اما تعهد به آداب عمومی و احترام به مرحوم، در تمامی آنها حفظ می‌شود.
پس از برگزاری مراسم تدفین ، به طور معمول زمان و مکان مراسم ترحیم برای بستگان اطلاع رسانده می‌شود. اعلان‌های چاپ شده در کوچه‌ها و خیابان‌های نزدیک به محل زندگی متوفی و خانواده‌اش نصب می‌شوند.
این مراسم معمولاً در خانه متوفی، مسجد یا تکیه محلی برگزار می‌شود. شرکت‌کنندگان به لباس‌های تیره، اغلب مشکی، پوشیده شده و با حضور خود، به تسلیت خانواده متوفی ابراز علاقه می‌کنند. آنها به خانواده بازماندگان تاج گل بهشت زهرا یا سبد گل رومیزی ترحیم می‌فرستند.
بیشترین توجه و زیبایی در بخشی از مسجد به نام طاق شال ترمه می‌رسد، جایی که با گل‌های سفید، شمع‌های روشن، عکس متوفی و قرآن زینت داده می‌شود. اینجا گاهی سینی‌های خرما و حلوا نیز آماده برای مهمانان قرار می‌گیرد.
بستگان نزدیک به متوفی به جلوی در مسجد ایستاده و هنگام ورود و خروج حاضران، از آنها تشکر و قدردانی می‌کنند.
در مراسم ترحیم، مسئولیت پذیرایی از سوی خدمه مسجد یا بستگان متوفی بر عهده دارند. معمولاً با توجه به شرایط آب و هوایی، چای یا شربت به همراه خرما و حلوا برای مهمانان فراهم می‌شود و قرار دادن میوه و شیرینی نیز از جمله رسوم معمول است.
در طول مراسم، قرآن بین حاضران تقسیم می‌شود تا ثواب خواندن آن به روح مرحوم اهدا شود. قرآن‌های حزبی برای این منظور به کار می‌رود و برای هر شخص علاقمند، یک حزب مخصوص تعیین می‌شود. صاحبان عزا در جلوی مسجد می‌نشینند و هنگام ورود مهمانان به آنها تسلیت می‌گویند.
مراسم با قرائت آیاتی از قرآن مجید آغاز می‌شود، معمولاً آیاتی که به یادآوری روز قیامت و مرتبط با مفهوم مرگ می‌پردازند. سخنران به معرفی متوفی می‌پردازد و از صفات اخلاقی و نیکویی‌های او یاد می‌کند. حاضران از طرف خود به صاحبان عزا تسلیت می‌گویند و صاحبان عزا نیز از حاضران خوش‌آمد می‌گویند و از کسانی که در مراسم خاکسپاری و ترحیم در کنار خانواده متوفی حضور داشتند، تشکر می‌کنند.
پس از آن، یک واعظ که معمولاً روحانی است، با نقل روایاتی از عبرت‌آموزی و خواندن اشعاری پندآمیز، درباره کوتاهی عمر و قطعیت مرگ سخن می‌گوید و حاضران را به یاد آوری روز قیامت و اهمیت آخرت ترغیب می‌کند و برای بازماندگان صبر می‌طلبد.
پس از سخنرانی، نوبت مداحی می‌رسد. یک مداح با خواندن روضه‌هایی از واقعه کربلا، عظمت آن مصیبت را یادآوری می‌کند و بازماندگان را تسلی می‌دهد و برای متوفی طلب بخشش و مغفرت می‌کند. در پایان، سخنران از همه کسانی که در مسجد حضور داشتند تشکر کرده و با ذکر نام بزرگان مجلس، قدردانی می‌کند.
امروزه برخی خانواده‌ها به جای مداحی یا در کنار آن، از گروه‌های نی و دف نوازی در مراسم ختم استفاده می‌کنند که سازهایی عرفانی هستند. این گروه‌ها عموماً با خواندن اشعاری از حضرت مولانا، فضایی خاص و معنوی را ایجاد می‌کنند که به سلیقه صاحبان عزا بستگی دارد.
پس از خاتمه مراسم ختم، گروهی از بستگان نزدیک معمولاً خانواده متوفی را به خانه مشایعت هدایت می‌کنند، و یا با مردان برای باز کردن مغازه‌های بسته آنها همراهی می‌کنند.
نکات مهم آداب برگزاری مجالس ختم
برای برگزاری بهتر این مراسم، تعدادی نکته کلیدی وجود دارد که بهتر است از سوی صاحبان عزا یا مسئولان برگزاری مراسم در نظر گرفته شود.
- برای برگزاری مراسم ختم، انتخاب مسجد مناسب و هماهنگی دقیق برای اطلاع‌رسانی به مهمانان بسیار حیاتی است. این اطمینان را به مهمانان می‌دهد که مراسم به‌طور مرتب و به موقع برگزار خواهد شد.
- در انتخاب مسجد، لازم است به امکانات و محل مسجد توجه شود. مسجدی که در منطقه ترافیکی نباشد، فضایی برای پارکینگ مناسب داشته باشد و امکاناتی مانند تعداد صندلی‌ها نیز کافی باشد، بهترین گزینه خواهد بود. همچنین، باید به وجود پله در مسجد توجه کرد که برای افراد سالمند ممکن است مشکل‌ساز باشد.
- اگر قصد دارید بعد از مراسم از مهمانان با شام پذیرایی کنید، بهتر است مسجدی را انتخاب کنید که در نزدیکی سالن مورد نظر برای پذیرایی قرار دارد. این کار باعث کاهش زحمت رفت و آمد برای مهمانان خواهد شد.
- تهیه وسایل ضروری مانند ظروف یکبار مصرف، دستمال کاغذی و سینی مسئولیت صاحبان عزاست که باید از قبل تهیه و آماده شوند تا در طول مراسم ختم به‌کار گرفته شوند.
- در انتخاب سخنران و مداح، ضروری است به دقت افرادی مسلط و با تجربه را برای این نقش انتخاب کنیم. تسلیت‌گفتن یا تشکر از حضار باید به صورت مختصر و مناسب انجام شود، زیرا افراط در هر کدام از این اقدامات می‌تواند به اتلاف وقت منجر شود. هرچند مرسوم است که از تمام بزرگانی که در مراسم شرکت کرده‌اند یا به تسلیت گل فرستاده‌اند، نام برده شود، اما این امر نباید به نحوی باشد که از زیبایی و صمیمیت مراسم کاسته شود. سخنرانی‌های طولانی می‌تواند برای حضار و حتی صاحبان عزا خسته‌کننده باشد و آنها را به سخنرانی وا دارد که سکوت و آرامش مجلس را بهم بزند. هنگام مداحی نیز باید به رعایت حال صاحبان عزا دقت شود تا اینکه آنچه انتخاب شده به جای تسلی دل داغدیدگان، آنها را بیشتر بی‌تاب نکند.
نوشته آداب برگزاری مجالس ختم را بدانید! اولین بار در تشریفات گل‌گشت. پدیدار شد.
source https://tashrifatgolgasht.com/%d8%a2%d8%af%d8%a7%d8%a8-%d8%a8%d8%b1%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%ac%d8%a7%d9%84%d8%b3-%d8%ae%d8%aa%d9%85/
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر